Niets snoezigers dan een kersvers veulen, als je het ons vraagt. Logisch dat je niet kan wachten om er eentje door de wei te zien dartelen. Één probleem: het wil maar niet lukken om je merrie drachtig te krijgen. Onvruchtbaarheid is een complex en frustrerend probleem — voor jou, de dierenarts én je paard. Wordt je merrie niet drachtig, dan kan dat aan verschillende oorzaken liggen. We zetten de belangrijkste op een rij.
1. De eicel wordt niet bevrucht
Dat kan zowel aan de merrie als de hengst liggen.
Zo is het mogelijk dat de eicel van de merrie van slechte kwaliteit is, dat er geen eicel vrijkomt bij de ovulatie of dat de timing van de inseminatie niet juist zat.
Merries hebben een seizoensgebonden cyclus en zijn het vruchtbaarste tussen mei in september. In die periode is de kans op een succesvolle eisprong het grootste. Trouwens: hoe ouder je merrie, hoe minder de kwaliteit van de eicel.
Een andere mogelijkheid is dat het sperma van de hengst niet kwalitatief genoeg is om de eicel te bevruchten. Zo ben je doorgaans beter af met vers sperma dan met gekoeld sperma of diepvriessperma. Verder verschilt de kwaliteit sterk van hengst tot hengst.
2. De bevruchte eicel nestelt zich niet in de baarmoeder
Dat ligt meestal aan de gezondheid van het endometrium (in normalemensentaal: het baarmoederslijmvlies) van je merrie. Het endometrium produceert namelijk een soort melk die dient als voeding voor de bevruchte eicel.
2.1. Aandoeningen van het baarmoederslijmvlies zijn een belangrijke oorzaak van onvruchtbaarheid bij merries. De meest voorkomende:
-
Fibrose (endometriose)
-
Beschadigde bloedvaten
-
Ontsteking (endometritis)
-
Achteruitgang van de endometriumklieren
2.2. Ook een minder goede anatomie van het geslachtsapparaat kan de gezondheid van de baarmoeder beïnvloeden.
Zo lopen Engelse Volbloeden meer kans op het aanzuigen van lucht in de baarmoeder, door een slechte stand van de vagina en vulva.
Saddlebreds krijgen dan weer vaker te maken met schimmelinfecties, ten gevolge van een afwijkende baarmoederhals.
3. De vrucht sterft af na de innesteling
Sterft het vruchtje binnen de eerste twee maanden af, dan spreken we van vroege embryonale sterfte. Dat komt voor bij vier tot twintig procent van alle merries.
Sterft de vrucht af na meer dan veertig dagen, dan spreken we van abortus. Dat komt voor bij zeven tot acht procent van de vruchtjes.
De meest voorkomende (infectieuze) oorzaak van abortus is Rhinopneumonie, veroorzaakt door het Equine Herpesvirus (EHV-1 en 4). Vaccineer je merrie dus tegen deze boosdoener, voor én tijdens de dracht.
Wordt je merrie maar niet drachtig, dan is het tijd voor een bezoek aan de dierenarts. Zo kan hij of zij je merrie onderzoeken en de oorzaak van het probleem achterhalen. Daarnaast zijn er ook enkele dingen die je zelf kan doen om je onvruchtbare merrie te een handje te helpen. Succes, en dat er gauw een kleintje mag zijn!
