Inleiding
Osteoartritis, ook wel bekend als degeneratieve gewrichtsaandoening, is een veelvoorkomende aandoening bij paarden waarbij het kraakbeen in de gewrichten geleidelijk afneemt. Dit kan leiden tot pijn, stijfheid en verminderde mobiliteit, wat de prestaties en levenskwaliteit van een paard aanzienlijk kan beïnvloeden. De oorzaken, de symptomen en de beschikbare behandelingen zijn cruciale stappen in het beheer van deze chronische aandoening en het waarborgen van het welzijn van de getroffen paarden.
Wat is osteoartritis bij paarden?
Een gewricht is een plaats waar twee botten in het lichaam met elkaar zijn verbonden op een manier die beweging mogelijk maakt. De ligamenten en het gewrichtskapsel bieden extra stabiliteit aan de botten, terwijl kraakbeen de uiteinden van de botten bedekt en beschermt. Voor een soepele beweging van je paard is de gewrichtsspleet gevuld met synoviale vloeistof.
Samengevat bestaat een gewricht uit verschillende structuren die nauw met elkaar verbonden zijn. Als één deel van het gewricht niet goed functioneert, ontstaan er vaak domino-effecten die de werking van de andere delen beïnvloeden.
Artritis bij paarden is een algemene ontsteking van het gewricht. Als ook het kraakbeen rondom het gewricht beschadigd is, wordt de aandoening geclassificeerd als osteoartritis. In dat geval komt het hele gewricht onder druk te staan, wat pijn en kreupelheid veroorzaakt.
Oorzaken van osteoartritis bij paarden
Hoewel osteoartritis bij paarden veel oorzaken kan hebben, zijn sommige paarden en pony's gewoon gevoeliger voor gewrichtsproblemen dan andere. Oudere paarden, sportpaarden, paarden die overgewicht hebben of eerder gewrichtsoperaties hebben ondergaan, zijn bijzonder gevoelig voor deze degeneratieve gewrichtsaandoening.
Osteoartritis heeft twee belangrijke oorzaken:
1. Abnormale druk op normaal kraakbeen
Het kraakbeen in het gewricht van je paard is perfect gezond, maar wordt beschadigd door overmatige druk. Oorzaken kunnen intensieve training, overbelasting, een fractuur of een abnormale houding zijn.
2. Normale druk op abnormaal kraakbeen
De druk op het gewricht is niet abnormaal hoog, maar het gewricht is niet zo gezond als het zou moeten zijn. Deze combinatie leidt tot verdere degeneratie, zoals OCD (osteochondritis dissecans), een aandoening gekenmerkt door losse kraakbeen- en/of botfragmenten in het gewricht.
Hoe osteoartritis bij je paard te herkennen?
1. Je paard is minder flexibel
Osteoartritis begint meestal niet met duidelijke kreupelheid, maar met een stijve en stugge gang. Je paard is traag om op gang te komen en lijkt minder flexibel tijdens het rijden. Bij osteoartritis van de nek zal hij moeite hebben om zijn nek te strekken of te buigen. Typisch symptoom van osteoartritis: na een warming-up van tien minuten zal je paard geleidelijk minder stijf bewegen. Beweging verwarmt de spieren, pezen en gewrichten, waardoor hij vrijer gaat bewegen.
2. Je paard heeft moeite met rollen en opstaan
Rol je paard minder vaak en heeft hij moeite met opstaan? Dit kan worden veroorzaakt door een gebrek aan flexibiliteit in zijn wervelkolom, waarbij osteoartritis de primaire oorzaak is.
3. Je paard vertoont ongewoon gedrag tijdens het rijden
Bij bepaalde bewegingen, zoals springen en landen, wordt het kraakbeen van je paard sterk belast. Versleten kraakbeen absorbeert schokken minder goed, wat uiterst pijnlijk kan zijn voor je paard.
4. Je paard is kreupel
Osteoartritis veroorzaakt stekende pijn bij bepaalde bewegingen. Je paard kan behoorlijk kreupel zijn, wat vooral merkbaar is tijdens een volte en een rechte lijn. Een ander duidelijk teken van kreupelheid: als het hoofd van je paard met elke stap knikt. Dit is het meest zichtbaar tijdens het draven.
5. Je paard is prikkelbaar en humeuriger
Als je paard pijn heeft, kan hij prikkelbaar en humeuriger worden (bedenk je eens hoe jij jezelf zou voelen). Hij zal minder tolerant zijn tegenover mensen en andere paarden, zijn oren naar achteren leggen, zijn staart zwiepen en bijten of trappen.
6. Je paard heeft moeite met kauwen
Als je paard eten uit zijn mond laat vallen, scheef of alleen aan één kant kauwt, is zijn kaakgewricht waarschijnlijk pijnlijk - met osteoartritis als oorzaak. Let op: deze symptomen kunnen ook een teken zijn van algemene tandproblemen. Komen de bovenstaande symptomen je bekend voor? In dat geval lijdt je paard waarschijnlijk aan osteoartritis. Helaas is er geen genezing, maar gelukkig kan het behandeld worden. Hoe eerder je actie onderneemt, hoe beter je je paard kunt helpen. Tijd voor een bezoek aan de dierenarts dus! Wij wensen je veel succes!
Hoe je je paard met osteoartritis kunt behandelen?
1."Stel de juiste diagnose bij twijfel over osteoartritis."
Denk je dat je paard mogelijk lijdt aan osteoartritis? Ga dan niet alleen verder, maar neem contact op met je dierenarts en laat je paard onderzoeken, alleen om zeker te zijn.
2. Behandel de ontsteking
Het is essentieel om de pijn en de ontsteking van het gewricht zo snel mogelijk onder controle te krijgen om verdere schade aan het kraakbeen te voorkomen. De dierenarts zal ontstekingsremmers in het gewricht injecteren of je paard een ontstekingsremmend dieet geven.
3. Zorg voor beweging
Beweging is de enige manier om de gewrichten van je paard te smeren! Begin met dagelijkse handwandelingen en bouw dit geleidelijk op. Denk niet aan rijden totdat je dierenarts en je paard je groen licht geven. Bij sommige paarden is de osteoartritis zo ver gevorderd dat rijden geen optie meer is.
4. Organiseer fysiotherapie en osteopathie
Deze therapieën helpen niet alleen om de spieren en ligamenten van je paard flexibel te houden, maar zullen ook de pijn verlichten.
5. Handhaaf een gezond lichaamsgewicht
Overgewichtige paarden zetten een overmatige druk op hun gewrichten. Zorg voor een dieet dat bij je paard past om osteoartritis te voorkomen.
6. Zorg voor de hoeven van je paard
Correct getrimde hoeven zijn cruciaal om te zorgen dat de belasting op de gewrichten gelijkmatig verdeeld wordt om osteoartritis te voorkomen.
7. Zorg voor een rustige omgeving
Het is belangrijk dat je paard zelf kan kiezen wanneer hij wil wandelen. Laat hem regelmatig het weiland in. Kies een rustige omgeving waar hij niet wordt achtervolgd door andere paarden.
